Bài thơ TÂY TIẾN - Tác giả QUANG DŨNG

                        TÂY TIẾN 

                                                                        Tác giả: Quang Dũng

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi !
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi

Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời !
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người 
Nhớ ôi Tây tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ

Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa

Tây tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh 
Áo bào thay chiếu, anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành

Tây Tiến người đi không hẹn ước
Đường lên thăm thẳm một chia phôi
Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.


- Phù Lưu Chanh, 1948



1. Tác giả

- Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ tranh, soạn nhạc.

- Phong cách thơ:  hồn thơ phóng khoáng, hồn hậu, lãng mạn và tài hoa, có sự kết hợp hài hoà cái “chân” và cái “tài”.

- Quang Dũng là một trong những gương mặt tiêu biểu trong nền văn học Việt Nam hiện đại.

2. Tác phẩm

- a. Đoàn quân Tây Tiến:

+ Thời gian thành lập: mùa xuân 1947

+ Địa bàn hoạt động rộng: trải dài từ Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình tới Tây Thanh Hóa và sang cả vùng biên giới Việt Lào. Không chỉ rộng về phạm vi hoạt động, địa bàn chiến đấu của những người lính Tây Tiến là vùng núi rừng miền Tây vừa hùng vĩ, thơ mộng, mới lạ (trong mắt những chàng trai Hà Thành) vừa hoang vu, hiểm trở, đầy thử thách.

+ Nhiệm vụ: Đánh tiêu hao sinh lực địch, bảo vệ vùng biên giới Việt Lào.

+ Thành phần xuất thân: Phần đông là thanh niên, học sinh thủ đô.

+ Phẩm chất của lính Tây Tiến: Đó là những thanh niên trẻ trung, ngàng tàng, đầy nhiệt huyết và giàu lòng yêu nước, sẵn sàng đi theo tiếng gọi của Tổ quốc, cầm súng chiến đấu, bảo vệ biên cương. Đồng thời, đó cũng là những chàng trai Hà Thành với tâm hồn lãng mạn, mộng mơ và rất đỗi hào hoa.

- Hoàn cảnh sáng tác bài thơ:

 Quang Dũng là đại đội trưởng của binh đoàn Tây Tiến, cuối năm 1948, Quang Dũng chuyển sang đơn vị khác,  ông nhớ đoàn quân Tây Tiến với những kỉ niệm xúc động, hào hùng, ông đã viết bài thơ này tại một ngôi làng nhỏ (Phù Lưu Chanh) thuộc tỉnh Hà Đông (nay là Hà Nội).

- Nhan đề tác phẩm: 

 Bài thơ lúc đầu có tên là “Nhớ Tây Tiến” sau này in lại nhà thơ sửa lại thành “Tây Tiến”.

Sự thay đổi như vậy làm cho  nhan đề bài thơ được ngắn gọn, cô đọng hơn đồng thời mở ra những trường liên tưởng, cảm xúc mới mẻ cho người đọc: không chỉ nhớ mà còn thương, còn thủy chung gắn bó, còn xúc động tự hào, còn thề nguyền hẹn ước … Bao nhiêu cảm xúc kết đọng trong một từ ngữ, một cái tên gắn liền với hình ảnh đoàn binh đã đi vào lịch sử oai hùng của dân tộc.

- Bố cục: 4 đoạn

+ 14 câu đầu:Kỉ niệm về  những chặng đường hành quân với thiên nhiên Tây Bắc dữ dội, hoang sơ, hùng vĩ và hình ảnh đoàn quân với ý chí sắt đá đã vượt qua gian khổ.

+ 8 câu tiếp: Kỉ niệm về đêm liên hoan văn nghệ và buổi chiều sương nơi núi rừng Tây Bắc thơ mộng, trữ tình.

+ 8 câu tiếp: Bức tượng đài bất tử về người lính Tây Tiến.

+ 4 câu cuối: Lời ước hẹn thủy chung.